1. دارو درمانی
امروزه استفاده از داروهای محرک برای درمان اختلال نقص توجه/بیش فعالی رو به افزایش است یکی از پر مصرف ترین این داروها ریتالین با نام تجاری متیل فندیت است، که برای درمان اختلال نقص توجه/بیش فعالی تجویز میگردد. استفاده از این دارو باعث آرام شدن و افزایش توجه و کاهش لجبازی و احترام به خواسته های دیگران میشود. از طرف دیگر تکانشگری این کودکان کاهش پیدا میکند و عملکرد تحصیلی آنها بهتر میشود. با توجه به اثر بخشی دارو درمانی در درمان اختلال نقص توجه بیش فعالی، همکاری روان شناسان بالینی با پزشکان به منظور اطمینان یافتن از مناسب بودن مقدار داروی تجویز شده برای کم کردن رفتارهای هدف، ضروری است. اگر چه پزشکان میتوانند خودشان راه و رسم زیر نظر گرفتن منظم تأثیرات رفتاری دارو درمانی را یاد بگیرند. ولی مؤسسه ی ملی سلامت(۲۰۰۰به نقل از فیروزبخت)در کنفراس همسو کردن نظرات ،علناً گفته است اکثر پزشکان در این کار ایراد دارند. اسماعیلی و همکاران (۱۳۸۴) استفاده از متیل فندیت بدون ایجاد اعتیاد در ۷۰% کودکان با اثر خوب درمانی همراه بوده است. البته این نکته را مد نظر داشته باشید که اثر بخشی دارو تا زمانی است که دارو دفع نشده باشد اما وقتی دارو از طریق بدن… دفع شد اثر بخشی خود را از دست میدهد و لذا طبق دستور باید مجدداً دارو مصرف شود.
عوارض دارو
با وجود فواید بسیاری که دارو درمانی دارد،به عقیده ی صاحب نظران و پژوهشگران ضررهایی برای کودک دارند که ازجمله آنها(پرفسور بارکلی وهمکاران۱۹۸۹) میتوان آثار زیر را نام برد
۱- کاهش اشتها ۱۱- محدود شدن توانایی شناختی
۲- کاهش وزن ۱۲- متمرکز شدن افراطی روی برخی پدیده ها
۳- اختلال در خواب ۱۳-غمگینی یا گریستن
۴-توهم زایی ۸- افزایش فشار خون
۹-تحریک پذیری ۵- سردرد
۶- افسردگی ۱۰- افزایش ضربان انبساطی
۷-معده درد
طول دوره درمان ممکن است چندین سال باشد
...................................................................................................................
2. رفتاری درمانی و شناخت درمانی اختلال نقص توجه/ بیش فعالی
اختلال نقص توجه/بیش فعالی به علت فراوانی آن نظر صاحب نظران و پژوهشگران را در درمان این اختلال و علت های آن به خود جلب کرده است و این تحقیقات رو به افزایش است.عقیده ی نهفته در رویکرد رفتار درمانی این است که خانواده باید یاد بگیرد از روشهای رفتاری استفاده کند و مستقیماً در کمک کردن به کودک برای کاهش یا حذف مشکلات رفتاری درگیر شود. پرفسور بارکلی(۱۹۹۸) مبنی بر این اندیشه و نیز بر اساس پژوهش های پیشین این نظریه به ذهن خطور میکند که به کار بندی برنامه های آموزشی و درمانی میتواند به تسریع در عملکردهای خود گردانی منتهی شود. در این مداخله ها، فنون مختلفی از قبیل اقتصاد ژتونی، انواع تقویت کننده های مثبت مانند تقویت کننده های نخستین مانند غذا، تقویت کننده های شرطی مثل نمره جایزه و تقویت کننده های تعمیم یافته مثل پول، تقویت کننده های اجتماعی مانند (لبخند زدن، بوسیدن، بغل کردن، اظهارات محبت آمیز) تقویت کننده های فعالیتی استفاده میشود.
طول جلسات تقریبا بین ۲۵ تا ۴۰ جلسه خواهد بود. عوارض ندارد
........................................................................................................................
3. نوروفیدبک
تحقیقات نشان میدهد میزان اثر بخشی نوروفیدبک به اندازه ریتالین بود و میزان رضایتمندی والدین بیش تر از دارو درمانی بود)یعقوبی و همکاران۱۳۸۶(، نوروفیدبک، نوعی رویکرد توانبخشی در درمانADHD است و هدف آن، بهنجار سازی پایدار رفتار بدون وابستگی مداوم به داروها یا رفتاردرمانی است. باعنایت به این که کودکان، نوجوانان یا بزرگسالان مبتلا به اختلال نقص توجه، در مقایسه با افراد نرمال، فعالیت امواج مغزی آهسته (تتا) بیش تر و فعالیت بتای کم تر ی دارند ،نوروفیدبک به دنبال آن است تا به بیماران آموزش دهد واکنش های امواج مغزی خود را نسبت به محر کها، بهنجار سازد.( Muenchen, R. (1992) مطالعات متعددی نشان داده اند که این روش درمانی در کاهش بیش فعالی، افزایش توجه و تمرکز و رضایت والدین اثر بخش بوده است.
درمان پایدار است و طول جلسات بین ۳۰ تا ۶۰ جلسه خواهد بود. البته گاهی بیشتر خواهد بود. این درمان عمدتا بر تمرکز مؤثر است.عوارض جانبی مشاهده نشد.
…………………………………………………………………………………………………
4.باز توانی شناختی(جدیدترین)
درمان روی نقاط ضعف دانش آموز خصوصاً بهسازی و تقویت حافظه کاری و تمرکز است که به کمک رایانه و پروتکل های درمانی صورت میگیرد.
این نوع درمان که جایگزین خوبی برای نورفیدبک نیز است در این کلینیک به صورت ویژه با معکوس کردن دارو درمانی انجام میشود.
آموزش والدین در یک برنامه ۴ ساعته انجام میشود. یکی از منابع آموزش والدین کتاب های تألیف درمانگر است.
تقویت حافظه با رایانه یار ویژه بکار میرود.
در این نوع درمان به فرد آموزش های ویژه داده خواهد شد.
درمان پایدار است و طول جلسات بین ۲۰ تا ۳۰ جلسه خواهد بود
عوارض جانبی ندارد
.........................................................................................................
5. درمان ترکیبی اختلال نقص توجه/بیش فعالی
کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش فعالی در زمینه های مختلفی دچار مشکل هستند. بنابراین میبایست برای درمان این گونه کودکان میتوان از درمانهای بدون عوارض مانند دارو نوروفیدبک، بازتوانی شناختی (بهسازی و تقویت حافظه)شناختی رفتاری (آموزش والدین،آموزش معلمان، دانش آموز) استفاده شود، تا اثر بخشی آن نیز افزونتر گردد.در این نوع درمان والدین و معلمان نیز مسئولیت خواهند داشت .بنابراین اجرای برنامه های درمانی چند الگویی یا ترکیبی صبر و بردباری آنان را میطلبد.البته با توجه به شدت و نوع اختلال ممکن است گاهی از یک روش و یا ترکیبی ازروشهای ذکر شده استفاده شود.
در صورت اجرای نوروفیدبک طول دوره درمان ممکن است بین۳۰ تا ۶۰ جلسه باشد و بدون نوروفیدبک به نوع مداخله بستگی دارد.
اثر درمانی پایدار است. گرچه ممکن است فراموشی رخ دهد که درمانگر با خلاقیت خودش میتواند راهی برای جلوگیری از آن پیدا کند.
روند تشخیص و درمانی، ما
ما تجربه، علم و بهره جویی از پروتکل های درمانی و تکنولوژی را سر لوحه راه مان قرار داده ایم تا بتوانیم به به پرتو های والای موفقیت در درمان اختلال نقص توجه و بیش فعالی نائل گردیم به یاد داشته باشید این اولین سایت رسمی و تخصصی روان شناسی است، که بخشی از فعالیت خود را به صورت ویژه به اختلال نقص توجه و بیش فعالی اختصاص داده است. لذا روند کار با افراد دچار اختلال نقص توجه / بیش فعالیADHD، جهت تشخیص و درمان به طور خلاصه شامل فعالیت های زیر است:
1. مصاحبه توسط روان شناس بالینی
2. تست هوش جهت تخمین نسبی و انتظار از میزان پیشرفت فرد
3. تست حافظه کاری
4. تست تمرکز و انواع توجه
5. تست بیش فعالی
6. ارزیابی امواج مغزی با دستگاه نوروفیدک
7. تشریح و چگونگی درمان برای فرد یا ولی فرد
مشورت با فرد یا ولی فرد جهت اقدام درمانی با در نظر گرفتن محاسن درمان
همچنین تست حافظه تمرکز برای سایر افراد صورت میگیرد و در صورت نیاز اقدام درمانی جهت تقویت انجام میشود.
این روند تشخیص و درمان اختلال نقص توجه و بیش فعالی خاص ما است، ممکن است در جای دیگری این روند یافت نشود.