روش، مطالعه و یادگیری PQ4R ,

روش مطالعه و یادگیریPQ4R

چهار مزيت مهم شيوه ی صحيح مطالعه :

1- زمان مطالعه را کاهش مي دهد.2- ميزان يادگيري را افزايش مي دهد .3-مدت نگهداري مطالب در حافظه را طولاني تر مي کند.4- بخاطر سپاري اطلاعات را آسانتر مي سازد. روش مطالعه ی، اسکيو۴آر يا روش پس ختام، یکی از مهمترین و معروفترین روش های بهسازی حافظه، مطالعه و یادگیری است. نام این روش همانند نام انگلیسی آن (PQ4R) متشکل از حروف اول شش مرحله آن است.پژوهش هاى مختلفى انجام گرفته اند که نشان می‌دهند، روش پس ختام در افزايش پيشرفت تحصيلى و بالا بردن کيفيت يادگيرى دانش آموزان و دانشجويان مؤثر است..

Preview پيش خوانى         

Question سؤال کردن                   

Read          خواندن                   

Reflect        تفکر                         

Recite  از حفظ گفتن                   

Review  مرور کردن                   

1. پيش خوانى

اگر می‌خواهيد مطالب کتابى را ياد بگيريد، نخست تمام آن کتاب را يک بار از رو بخوانيد تا يک برداشت کلى از موضوع ها و قسمت هاى مهم آن کسب نمائيد.. مطالبى که لازم است در پيش خوانى فصل هاى يک کتاب مورد توجه قرار گيرند عبارتند از

– کتاب را نوازش کنید و با آن آشنا شوید.
– سرفصل ها را بررسی کنید
– مقدمه،عنوان ها و تیترها را نگاه کنید..
– با عکس ها و نمودارهای کتاب آشنا شوید.
– خلاصه ی فصل را بخوانید.
– هدف از یادگیری درس را بدانید.
سؤال گذاری کنید.
– عنوان ها، جملات موضوعی و نکات مهم درس را به صورت سوال درآورید.
– از سوال های آخر فصل استفاده کنید وحداقل ۵ تا ۶ سؤال را مطرح کنید.

هدف در این مرحله یافتن یک دید کلی نسبت به کتاب و ارتباط دادن بخش های مختلف کتاب با یکدیگر است.

2. سؤال کردن

براى هر قسمتى يا فصلى از يک کتاب که می‌خوانيد در رابطه با هدفى که از مطالعه داريد سؤالهایى را طرح نمائيد. يکى از راههاى انجام اين کار اين است که عناوين را به سؤال تبديل کنيد.سؤالهاى خود را با کلمات چگونه، چه کسي، چرا، چه چيزى بسازيداین کار باعث افزایش دقت و تمرکز فکر و سرعت و سهولت یادگیری می‌گردد. .

3. درس خواندن

در اين مرحله، مطلب يا موضوع کتاب را، دقیق و کامل بخوانيد، به هنگام مطالعه سعى کنيد سؤالهائى را که مطرح کردهايد جواب دهيد. توجه خود را به انديشه هاى اصلي، جزئيات مؤيد انديشه هاى اصلي، ساير اطلاعاتى که به هدفهاى خواندن شما مربوط هستند معطوف سازيد. در مرحله خواندن برای فهم بهتر مطالب می‌توان از کارهایی مثل یادداشت برداری، علامت گذاری و خلاصه نویسی و در مواردی از کتاب های کمک آموزشی و کمک گرفتن از یک فرد دانا می‌باشد.

4. تفکر

سعى کنيد با تفکر دربارهٔ مطالبى که می‌خوانيد آنها را بفهميد و به آنها معنى بدهيد.

مهمترين اصل زيربناى تفکر در جريان مطالعه بسط معنائى یا ایجاد ارتباط بین دانسته های خود، درباره مطلب فکر. است. يکى از راهبرهاى مهم به يادسپارى بسط و گسترش مطالب است. ما به کمک بسط معنائى به مطالبى که می‌خوانیم.شاخ و برگ می‌دهیم و بدين وسيله آنها را معنىدار می‌سازیم و لذا بهتر به خاطر می‌سپاريم.

5. از حفظ گفتن

پس از خواندن هر قسمت، سعى کنيد مطالب مهم آن را به ياد آوريد و براى خود بازگو کنيد. از اين طريق به شما معلوم مىگردد که چه قسمت هائى را خوب ياد نگرفته ايد و بايد آنها را از دوباره بخوانيد.مانند یک معلم خصوصی،خصوصاً معلم همان درس از خود سؤال بپرسید.

6. مرور کردن

وقتى که خواندن تمام کتاب يا کل مطلب را بهپايان رسانديد، آن را مرور يا بازبينى کنيد. بهترين راه مرور کردن اين است که بکوشيد تا، بدون مراجعه به متن، سؤالهاى مهم را جواب دهيد. قسمت هایى را که نتوانستيد به سؤالهاى آنها جواب دهيد دوباره بخوانيد. دوباره خواندن نوعى مرور کردن است. اما اين کار براى همهٔ کتاب ضرورى نيست، سعى در جواب دادن به سؤالهاى اساسى بهترين راه مرور کردن است. راهبردِ از حفظ گفتن را براى فصل هاى کتاب و راهبردِ مرور کردن را براى کل کتاب به کار بنديد این کار باعث اطمینان و کاهش استرس می‌شود.

این مرحله مانند ترشی جا انداختن است. مطالب درسی همان طور در ذهن شما جا می‌افتند.

با توجه به توضيحات بالا، روش اسکيو۴آر (SQ4R) يا روش پسختام بر سه اصل مهم بهسازى حافظه، يعنى سازماندهي، بسط معنائي، و تمرين بازيابى استوار است. دلايل عمدهٔ موفقيت اين روش و روشهاى مطالعهٔ مشابه با آن همين اصول نظرى هستند

.

www.adhdm.com

منبع

فصلنامه حامی سلامت