نظریه یادگیری ثراندایک
او در سال 1874 شهر ویلیامز برگ در ایالت ماساچوست آمریکا به دنیا آمد ثرندایک در سی و یکم اوت لیسانس خود را از دانشگاه سلیان دریافت کرد و پس از آن برای ادامه تحصیل در رشته ثرندایک ابتدا در سال زبان انگلیسی و فرانسه در دانشگاه هاروارد مشغول به تحصیل شد و گربه ها را در جعبه معما قرار داد که تشویق میشد تا برای دستیابی به یک تکه ماهی از آن فرار کند. ثرندایک گربه ها را در جعبه قرار داد و زمانی که طول میکشد تا از جعبه خارج شود را اندازه گیری کرد. گربه ها روشهای متفاوت گریز از جعبه معما و رسیدن به ماهی را امتحان کردند. نهایتا گربه ها به اهرمی که در قفس را باز میکرد، پی بردند. در موقعیت مشابه، اهرم را فشار میدادند و بار دیگر مدت زمان مدنظر قرار میگرفت. در آزمایش و خطاهای[کوشش و خطا] متوالی، گربه ها یاد گرفتند فشار دادن اهرم پیامدهای مطلوبی دارد و این رفتار را منطبق ساخته و در فشار دادن اهرم سریعتر عمل کردند. گزینش هم در نظریه اش مهم است و پیوند گرایی نظریه اوست. به یاد داشته باشید؛ اصطلاحاتی مانند کوشش خطا(آزمایش و خطا) و محرک و پاسخ. پیوند گرایی، یادگیری ماشینی و عینی در نام گذاری نظریه ثراندایک به کار میروند. مثال فرزندی که به طور تصادفی به مادرش سلام کند به او ستاره یا پاداش داده میشود و احتمالا به پدر و سایر اعضا هم سلام میکند، اما پاداش بعتر است طبق اصول روان شناسی باشد.
ادوارد ثراتدایک قانون اثر را معرفی کرد که میگوید هر رفتاری با پیامدهای خوشایند همراه باشد احتمالا تکرار خواهد شد و هر رفتاری
با پیامدهای ناخوشایند همراه باشد، احتمالا متوقف خواهد شد.
ثراندایک (1905)مفهوم تقویت را معرفی کرد و اولین نفری بود که اصول روانشناختی را در حوزه یادگیری به کار برد
آزمایش جعبه پازل
جعبه پازل یکی از آزمایشات کلاسیک ثرندایک است. در این آزمایش، گربه را داخل جعبه قرار داد و یک ماهی را به عنوان مشوق جایی بیرون از قفس گذاشت. جعبه به گونهای طراحی شده بود که گربه میتوانست با فشار دادن یک اهرم، به غذا دست یابد. ثرندایک مشاهده کرد که گربه با آزمون و خطاهای فراوان مانند بالا و پایین پریدن و یا چنگ انداختن به در و دیوار سعی در دست یابی به ماهی را دارد. در نهایت به طور اتفاقی اهرم را فشار داد، در قفس باز شد و به ماهی رسید.
روز بعد که گربه را داخل جعبه قرار دادند، این بار زمان کمتری طول کشید تا گربه توانست اهرم را فشار دهد و بیرون بیاید. این زمان با قرار دادنهای مکرر گربه در قفس به تدریج کمتر و کمتر شد؛ تا این که به محض قرار دادن گربه در قفس، اهرم را فشار میداد و بیرون میآمد.
سه قانون اولیه در نظریه ثرندایک
قانون اثر
طبق این قانون، پاسخی که متعاقب آن تقویت صورت میگیرد و کامیابی و رضایت را به دنبال دارد، منجر به محکم شدن رابطه بین محرک و پاسخ شده و تکرار این پاسخ را به دنبال دارد. در حالی که عدم کامیابی و تجربه درد و تنبیه در پاسخ به محرک، باعث تضعیف پیوند محرک-پاسخ شده و رفتار، دیگر اتفاق نمیافتد یا به اصطلاح خاموش میشود. در واقع این قانون میگوید اگر پاسخی باعث خشنودی فرد شود، یادگرفته شده و تکرار میشود. اما اگر باعث اذیت و تنبیه او شود، پاسخ حذف خواهد شد. بنابراین نیرومندی پاسخ مهمترین عامل در قانون اثر ثرندایک است. نظریه ثرندایک عنوان میکند قانون اثر، آموزش باید خوشایند باشد؛ علاقه و سلیقه آموزنده را در نظر بگیرد. در نتیجه باعث رضایت دانش آموزان شده و انگیزه یادگیری را افزایش میدهد.
قانون اثرآمادگی
نام دیگر این قانون، تمایل به عمل است؛ به این معنا که یادگیری زمانی اتفاق میافتد که تمایل به عمل وجود داشته باشد. به عبارت دیگر، وقتی تمایل به عمل فعال است، انجام عمل باعث خشنودی و انجام ندادن عمل باعث آزردگی و رنجش میشود. میتوان این قانون را در نظریه ثرندایک آمادگی جهت انجام کاری دانست. اگر فردی برای یادگیری آماده نباشد، یادگیری رخ نمیدهد. طبق این قانون، یادگیرنده باید از لحاظ رشد. عاطفی و ذهنی بهاندازه کافی رشد کرده باشد تا بتواند مفهومهای مورد نظر را فرا بگیرد ،جسم
قانون تمرین
این قانون عنوان میکند که، تمرین موجب کمک به افزایش کارآمدی و دوام یادگیری میشود. طبق نظریه محرک-پاسخ، ارتباط بین این دو با آزمون و تمرین، قوی شده و اگر تمرین نباشد، این ارتباط ضعیف میشود و از بین خواهد رفت. در نظریه ثرندایک این قانون را میتوان قانون استفاده و عدم استفاده نیز نامید؛ که در آن پیوند شکل گرفته بین محرک و پاسخ در کورتکس مغز، قوی که برای دوام یادگیری … یا ضعیف میشود. مثالهای فراوانی را میتوان برای این قانون بیان کرد مثلا، یادگیری یک شعر، تایپ کردن، نواختن موسیقی و نیاز به تمرینهای مدوام دارند. از تئوری یادگیری ثرندایک برای بهبود آموزش و یادگیری میتوان بهره برد. از قانون آمادگی ما از نقش انگیزه آگاه میشویم. قانون تمرین، اهمیت استمرار و مرور را در نهایت ثرندایک برای ارتقای سطح آموزش .برای ما روشن ساخته و در نهایت قانون اثر، ارتباط بین پاداش و تنبیه و یادگیری را در کودکان برجسته میکند .معتقد بود که باید شیوه سخنرانی در کلاسها ترک شده، معلم از موضوع تدریس اطلاع کامل داشته و نیز کلاس دارای نظم و ترتیب باشند
کاربرد آموزشی نظریه ی ادوارد ثرندایک
تئوری آزمون خطا و سه قانون ثرندایک کاربردهای آموزشی زیادی دارند. قانون آمادگی، بر ایجاد انگیزه تأکید میکند. قانون تمرین ما را متقاعد میکند که “تمرین فرد را کامل میکند” و یادگیری را تحکیم میکند و قانون اثر، نقش پاداش و تنبیه در یادگیری کودکان را نشان میدهد. البته طبق اصول و فنون روان شناسی. در واقع انگیزش و یادگیری مفاهیمی جدا از هم نیستند؛ انگیزه عاملی است که فردا را وادار به عمل میکند. بنابراین موفقیت یک معلم در گرو انرژی که صرف ایجاد انگیزه در شاگردانش میکند، است. با ایجاد انگیزه فرایند یادگیری آسانتر و جذابتر خواهد شد.
خلاصه نظریه ثراندایک دکتر قوام